ಶ್ರೀ ಷೋಡಶೀ ಮಹಾತ್ಮೆ

ಶ್ರೀ ಷೋಡಶೀ ಮಹಾತ್ಮೆ (ದಶಮಹಾವಿದ್ಯೆಯ ಮೂರನೇ ಸಾಧನೆ )

ಜಗತ್ ಸೃಷ್ಟಿ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಲೋಕವೆಲ್ಲವೂ ಕತ್ತಲಲ್ಲಿ ಮುಳುಗಿತ್ತು ಸ್ಥಾವರ ಜಂಗಮಾದಿಗಳು ಮಾನವರು ಕತ್ತಲಲ್ಲಿ ದಿಕ್ಕು ಕಾಣದ ಚೈತನ್ಯ ಹೀನರಾಗಿ ನಿಶ್ಯಕ್ತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು. ಆಗ ರಾಕ್ಷಸರು ಅನೇಕ ವಿಧದಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿ ಲೋಕವನ್ನು ನಾಶಮಾಡುತ್ತಾ ದುಸ್ಥಿತಿಗೆ ತರುತ್ತಿದ್ದರು. ಲೋಕದಲ್ಲಿ ಅನ್ಯಾಯ ಅಧರ್ಮ ಅಜ್ಞಾನ  ಅನೀತಿಗಳು ಹೆಚ್ಚಾಗಿದ್ದು ದೈವಿಕ ಕಾರ್ಯಗಳಿಗೆ ವಿರೋಧವಾಗಿ ಯಜ್ಞಯಾಗಾದಿಗಳಿಗೆ ಭಂಗ ಉಂಟಾಗಿ ರಾಕ್ಷಸರ ಬಾಧೆಯು ವಿಪರೀತವಾಗಿ ಬೆಳೆಯಿತು ದೇವತೆಗಳು ತಮ್ಮ ತಮ್ಮ ಕರ್ಮಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗದೇ ಹೋಯಿತು ಆಗ ಋಷಿಗಳು ದೇವತೆಗಳೆಲ್ಲರೂ ನಾರಾಯಣನನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿಕೊಂಡು ಒಂದು ಮಹಾಯಾಗವನ್ನು ಮಾಡಿದರು ಆ ಯಾಗದಿಂದ ದೈತ್ಯಾಕಾರ ವಾದ ಶಕ್ತಿಯೊಂದು ಉದ್ಭವಿಸಿ ನೋಡಲು ವಿಕಾರವಾಗಿ ಭಯಂಕರವಾಗಿ ಕಂಡಿತು ಲೋಕ ಕ್ಷೇಮಕ್ಕಾಗಿ ಮಾಡಿದ ಯಾಗದಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿದ ಆ ಶಕ್ತಿಯು ಲೋಕವನ್ನೇ ನಾಶಮಾಡಲು ಹೊರಟಿತು ದೇವತೆಗಳನ್ನು ಹಿಂಸಿಸಿತು ಋಷಿಗಳಿಗೆ ದುಃಖ ಕೊಟ್ಟು ಸೃಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಇರುವುದನ್ನು ನಾಶಮಾಡಿ ಅಟ್ಟಹಾಸದಿಂದ ಇದರಿಂದ ಭಯಭೀತರಾಗಿ ಎಲ್ಲರೂ ಬ್ರಹ್ಮನನ್ನು ಕುರಿತು ಪ್ರಾರ್ಥಿಸಿದರು.

ಸೃಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ತಲ್ಲೀನನಾಗಿದ್ದ ಬ್ರಹ್ಮನು ಮುನಿಗಳ ಪ್ರಾರ್ಥನೆಯನ್ನು ಮನ್ನಿಸಿ ಅವರು ಬಂದ ಕಾರಣವನ್ನು ಕೇಳಿ ಅವರಿಗೆ ಅಭಯ ನೀಡುವ ಸಲುವಾಗಿ ಒಂದು ಮಹಾಸಭೆಯನ್ನು ನಡೆಸಿದನು ಆಗ ದೇವತೆಗಳು ಆರ್ತನಾದ ಆಲಿಸಿದ ಬ್ರಹ್ಮನು ಎಲ್ಲರೊಡಗೂಡಿ ಶ್ರೀ ಚಕ್ರ ದೇವತೆಯನ್ನು ಕುರಿತು ಪೂಜೆಯನ್ನು ಅನೇಕ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರು. ಹೀಗೆ ಪೂಜೆ ನಡೆದ ಮೇಲೆ ತಾಯಿಯು ಜ್ಯೋತಿ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡು ತನ್ನನ್ನು ಪೂಜೆಮಾಡಿದ ಕಾರಣವೇನೆಂದು ಕೇಳಿದಳು. ಆಗ ಬ್ರಹ್ಮಾದಿಗಳು ತಾಯಿಯನ್ನು ಆರಾಧಿಸಿ ತಮಗೆ ಬಂದಿರುವ ಸೃಷ್ಟಿ ವಿನಾಶದ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ವಿವರಿಸಿದರು. ತಾಯಿಯು ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ಕೇಳಿ ನೀವೆಲ್ಲರೂ ಕಶ್ಯಪ ಋಷಿಗಳನ್ನು ಮುಂದಿಟ್ಟುಕೊಂಡು ಶ್ರೀ ಚಕ್ರ ಹೋಮವನ್ನು ಮಾಡಿರಿ ಅಲ್ಲಿ ನಾನು ಅವತಾರವೆತ್ತಿ ಇದಕ್ಕೆ ಪರಿಹಾರ ನೀಡುವೆ ಎಂದು ಹೇಳಿ ಅಂತರ್ಧಾನಳಾದಳು ಅನಂತರ ಎಲ್ಲರೂ ಕಶ್ಯಪ ರನ್ನು ಕುರಿತು ಅವರ ಆಶ್ರಮಕ್ಕೆ ಪ್ರಯಾಣ ಮಾಡಿದರು. ಅಲ್ಲಿ ಕಶ್ಯಪರು ಯೋಗ ನಿದ್ರೆಯಲ್ಲಿದ್ದರು ಅವರು ಯೋಗನಿದ್ರೆಯಿಂದ ವಿಮುಖವಾಗುವ ವರೆಗೂ ಅಲ್ಲಿಯೇ ಇದ್ದು ಸದಾ ಅವರನ್ನೇ ಹಾಡಿ ಹೊಗಳುತ್ತಿದ್ದರು.

ಕಶ್ಯಪರು ಅ ಚಿರಕಾಲದಲ್ಲಿಯೇ ಯೋಗದಿಂದ ವಿಮುಖರಾಗಿ ಎದುರಿಗಿದ್ದ ಬ್ರಹ್ಮಾದಿ ದೇವತೆಗಳನ್ನು ನಾರದಾದಿ ಮುನಿಪುಂಗವರನ್ನು ಕಂಡು ಕುಶಲಪ್ರಶ್ನೆ ಮಾಡಿ ಅರ್ಘ್ಯಾದಿಗಳಿಂದ ಸತ್ಕರಿಸಿದರು ಆಗ ಬ್ರಹ್ಮನು ಲೋಕ ಕ್ಷೇಮಕ್ಕಾಗಿ ಮಾಡಿದ ಯಾಗದಲ್ಲಿ ಯಾವುದೋ ಅಂಧಕಾರ ದೇವತೆಯು ಹುಟ್ಟಿ ರಕ್ಷಣೆಗೆ ಬದಲಾಗಿ ಲೋಕ ನಾಶ ವನ್ನೇ ಮಾಡುತ್ತಿದೆ ಇದಕ್ಕೆ ಕಾರಣವೇನು ಇದಕ್ಕೆ ಪರಿಹಾರವೇನು ಎನ್ನಲು ಕಶ್ಯಪರು ತಮ್ಮ ದಿವ್ಯ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ನೋಡಿಕೊಂಡು ನೀವು ಯಾಗವನ್ನು ತಮಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಮಾಡಿದ ಕಾರಣ ತಮೋಗ್ರಹಶಕ್ತಿ ಉತ್ಪತ್ತಿಯಾಗಿದೆ. ಅದು ಮಹಾಬಲಶಾಲಿಯಾಗಿದೆ. ಅದಕ್ಕೆ ತಮೊಗುಣವೇ ಪ್ರಧಾನವಾಗಿದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ಆ ಶಕ್ತಿಯು ಲೋಕ ಕಂಟಕವಾಗಿದ್ದು ನಿಮಗೂ ಕೂಡ ಭಯ ಬೀದಿಗಳನ್ನು ತರಿಸುತ್ತಿದೆ ಅದನ್ನು ಉಪಶಮನ ಮಾಡಬೇಕಾದರೆ ತ್ರಿಗುಣೊನ್ವಿತವಾದ ಶಕ್ತಿ ಬೇಕು. ಆ ಶಕ್ತಿಯು ಶ್ರೀ ಚಕ್ರದಿಂದ ಉದಯಿಸಬೇಕೆ ವಿನಹ ಅನ್ಯ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಸಾಧ್ಯವಾಗಲಾರದು ಅಂತಹ ಶಕ್ತಿ ನನಗಿಲ್ಲ ಎಂದು ಹೇಳಿದರು. ಇಷ್ಟು ಮಾತಿಗೆ ಒಪ್ಪದ ವಿಷ್ಣುವು ಮುನಿಗಳೇ ನೀವೇ ಅದನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಅರ್ಹರು ಏಕೆಂದರೆ ಪ್ರಜಾ ಸೃಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ನಿಮ್ಮದೇ ಸಿಂಹಪಾಲು ಆದ ಕಾರಣ ನೀವು ಮನಸ್ಸು ಮಾಡಿ ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ಕೆ ಭಾಗಿಯಾಗಬೇಕೆಂದು ವಿಧವಿಧವಾಗಿ ಬೇಡಿಕೊಂಡರು.

ಅಷ್ಟರಲ್ಲಿ ಕಾಶ್ಯಪರು ದೇವತೆಗಳನ್ನು ಕುರಿತು ನಾನು ಸಂತಾನವಿಲ್ಲದ ವನ್ನು ಯಾಗ ಮಾಡುವುದರಿಂದ ಫಲ ದೊರಕಲಾರದೆಂದು ಹೇಳಿದರು ಆಗ ಬ್ರಹ್ಮನು ಋಷಿಗಳೇ ನೀವು ಸಂತಾನಾರ್ಥಿಯಾಗಿ ಯಾಗ ಮಾಡಿರಿ ಅದಕ್ಕೆ ನಾವೆಲ್ಲರೂ ನಿಮಗೆ ಸಹಾಯಕರಾಗಿರುವೆವು ಎಂದು ಹೇಳಿದರು ಕಶ್ಯಪರು ಕ್ಷಣಕಾಲ ಯೋಚಿಸಿ ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡರು ಆದರೆ ಕತ್ತಲಲ್ಲಿ ಮಾಡಿದ ಹೋಮ ತಮೋಗುಣವೇ ಹೊರತು ಪ್ರಕಾಶವಾಗಲಾರದೆಂದು ಯೋಚಿಸ್ತಿದ್ದಾಗ ಪತ್ನಿಯಾದ ಅದಿತಿಯು ಬಂದು ತನ್ನ ಮಾಂಗಲ್ಯದಲ್ಲಿದ್ದ ಪ್ರಕಾಶವನ್ನು ಜ್ಯೋತಿ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಬೆಳಕು ಮಾಡಲು ಶ್ರೀಚಕ್ರವನ್ನು ಆರಾಧಿಸಿದಳು. ಕಾಲಕ್ರಮೇಣ ತಾಯಿಯು ಅನುಗ್ರಹದಿಂದ ಮಾಂಗಲ್ಯವೆ ಜ್ಯೋತಿಯಾಗಿ ಪ್ರಕಾಶಮಾನವಾದ ಬೆಳಕನ್ನು ತಂದಿತ್ತು. ಇದನ್ನು ಅರಿತ ತಮಸ್ಸು ಎಂಬ ರಾಕ್ಷಸ ಶಕ್ತಿಯು ದೀಪವನ್ನು ನಂದಿಸಲು ಅನೇಕ ಮಾಯಾ ವಿದ್ಯೆಗಳನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿತು ಶಕ್ತಿಮೀರಿ ಹೋರಾಡಿತು ಆದರೆ ಆ ದೀಪ ನಂದಲಿಲ್ಲ. ದೀಪದ ಪ್ರಕಾಶ ಹೆಚ್ಚಿದಂತೆಲ್ಲಾ ತಮಸ್ಸಿನ ಶಕ್ತಿ ಕುಂದುತ್ತಾ ಬಂದಿತು ಅದನ್ನು ಕಂಡು ದೇವತೆಗಳೆಲ್ಲರೂ ಸಂತೋಷಪಟ್ಟು ಹಾಡಿಹೊಗಳಿ ಆನಂದಪಟ್ಟರು ಬೆಳಕಿನಲ್ಲಿ ಕಶ್ಯಪರು ಶ್ರೀಚಕ್ರ ಹೋಮವನ್ನು ಷೋಡಶೀ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಮಾಡಿದರು.

ಹೋಮವೂ ದಿನೇದಿನೇ ವಿಜ್ರಂಭಣೆಯಿಂದ ಕೂಡಿ ಪ್ರಕಾಶಮಾನವಾದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ನಡೆಯಿತು ಆಗ ಜ್ಯೋತಿಯು ಕಶ್ಯಪನ ದಂಪತಿಗಳಿಗೆ ಆಶೀರ್ವದಿಸಿ ಜ್ಯೋತಿಯಾಗಿ ಅದಿತಿ ಗರ್ಭ ಸೇರಿತು. ದೇವತೆಗಳು ಸಂತೋಷಪಟ್ಟು ದೇವಿಗೆ ನಮಸ್ಕರಿಸಿ ದಂಪತಿಗಳಿಗೆ ವಂದಿಸಿ ತಮ್ಮ ತಮ್ಮ ಸ್ವಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಹೋದರು ಇತ್ತ ಅದಿತಿ ಗರ್ಭದಲ್ಲಿ ಪಿಂಡವು ಬೆಳೆಯುತ್ತಿರುವಾಗ ತಮಸ್ಸು ಅದನ್ನು ನಾಶಮಾಡಲು ತನ್ನ ಭಯಂಕರವಾದ ಆಯುಧದಿಂದ ಹೊಡೆಯಿತು. ಆದರೆ ಆ ಪಿಂಡಕ್ಕೆ ಹೊಡೆತ ತಗುಲದೆ ಆ ಆಯುಧದಿಂದಲೆ ಅನೇಕ ಕಿರಣಗಳು ದಿಕ್ಕುಪಾಲಾಗಿ ಚದುರಿ ಆ ಪಿಂಡದ ಸುತ್ತಲೂ ನಿಂತಿತು. ಇದನ್ನು ಕಂಡ ತಮಸ್ಸು ಗರ್ಭ ಪಿಂಡ ಬಲಿಯುತ್ತಿರುವುದನ್ನು ನೋಡಿ ಪಿಂಡಕ್ಕೆ ಅಂಗಾಂಗಗಳು ಬೆಳೆಯದಂತೆ ತಡೆಯಿತು. ಆದರೆ ದಿವ್ಯ ಶಕ್ತಿಯ ಮುಂದೆ ಏನೂ ನಡೆಯಲಿಲ್ಲ ಹೀಗೆ ಮಗು ಜನನವಾಗುವವರೆಗೂ ಹೋರಾಡಿತು. ಆದರೆ ಮಾಂಗಲ್ಯ ಶಕ್ತಿಯು ಪ್ರಭಾವದಿಂದ ಮಗು ಅಂಗಾಂಗಗಳ ಸಹಿತ ಚೆನ್ನಾಗಿ ಬೆಳೆಯಿತು ಸುಮುಹೂರ್ತದಲ್ಲಿ ಅದಿತಿಯು ಗಂಡು ಮಗುವನ್ನು ಪ್ರಸವಿಸಿದಳು.

ಅದನ್ನು ತಿಳಿದು ತಮಸ್ಸು ಮಗುವನ್ನು ನಾಶಮಾಡಲು ಬಂದಿತು ಆಗ ಮಗು ಚಕ್ರಾಕಾರವಾಗಿ ತಿರುಗುತ್ತಾ ಹದಿನಾಲ್ಕು ಲೋಕಗಳಲ್ಲೂ ಸುತ್ತುತ್ತಿತ್ತು. ಮಗುವಿನೊಂದಿಗೆ ಓಡುತ್ತಾ ಓಡುತ್ತಾ ತಮಸ್ಸು ಸುಸ್ತಾಗಿರುವ ಸಮಯ ನೋಡಿ ಆ ವರ್ತುಲಾಕಾರವಾಗಿದ್ದ ಮಗುವು ತನ್ನ ಪ್ರಕಾಶವಾದ ಕಿರಣಗಳಿಂದ ತಮಸ್ಸನ್ನು ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಸಂಹರಿಸಿತು. ತಮಸ್ಸು ಮತ್ತೆ ಹುಟ್ಟುವುದು ಅದನ್ನು ಮಗುವು ಸಂಹರಿಸುವ ಕ್ರಿಯೆಗಳು ಹಾಗೆಯೇ ಉಳಿದು ಹೋಯಿತು. ಆಗ ಕಶ್ಯಪ ದಂಪತಿಗಳು ಶ್ರೀ ಚಕ್ರ ತಾಯಿಯನ್ನು ಕುರಿತು ಪೂಜಿಸಿದರು. ಅಮ್ಮ ನಮಗೆ ಸಂತಾನವನ್ನು ನೀಡಿದೆ ಆದರೆ ಮಗು ಮುಖ ನೋಡುವಷ್ಟು ಭಾಗ್ಯವಿಲ್ಲದೆ ಕೇವಲ ಗುಂಡಾಗಿರುವ ಆಕಾರವನ್ನೇ ನೋಡುವಂತೆ ಮಾಡಿದೆ ನಾವು ಮಾಡಿದ ಪಾಪ ವಾದರೂ ಏನು ಹೆತ್ತವರಿಗೆ ಈ ದುಃಖ ಏತಕ್ಕೆ ನೀಡಿದೆ ತಾಯಿ ಎಂದು ಅನೇಕ ವಿಧದಲ್ಲಿ ದುಃಖದಿಂದ ಪ್ರಲಾಪಿಸಿದರು ಆಗ ದಯಾಮಯಳಾದ ತಾಯಿಯು ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷವಾಗಿ ಬಂದು ದಂಪತಿಗಳಿಗೆ ಸಮಾಧಾನ ಮಾಡಿ ನೀವು ಕೋರಿದಾಗ ನಿಮ್ಮ ಮಗನು ಅಂಗಾಂಗಗಳ ಸಮೇತ ಕಾಣುವನು. ಉಳಿದಂತೆ ಆತನು ಚಕ್ರ ರೂಪದಲ್ಲಿ ತಮಸ್ಸನ್ನು ಸಂಹರಿಸುವ ಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗುವನು. ಆತನ ಅಪಾರ ತೇಜಸ್ಸಿನಿಂದ ಕೂಡಿರುತ್ತಾನೆ ಆತನು ನಿತ್ಯ ಯವ್ವನವಂತನು ಎಂದು ಆಶೀರ್ವದಿಸಿದಳು.

ಆದ ಕಶ್ಯಪರು ಅಮ್ಮ ತಮಸ್ಸು ಎಂದಿಗೆ ನಾಶವಾಗುವ ನು ಅದನ್ನು ನಿಗ್ರಹಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲವೇ ಎಂದು ಕೇಳಿದರು ತಾಯಿಯು ದೇವತೆಗಳೆಲ್ಲರ ತೇಜಸ್ಸಿನಿಂದ ಬೆಳೆದುಬಂದ ಜ್ಯೋತಿಯು ರಾತ್ರಿ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಹೋಮ ಮಾಡಿದ ಫಲವಾಗಿ ಅದು ಅಸಾಧಾರಣವಾದುದ್ದು ಅದಕ್ಕೆ ಅಂತ್ಯ ಆದಿಗಳಿಲ್ಲ ಲೋಕದಲ್ಲಿ ಎಂದು ತಮಸ್ಸು ತನ್ನ ಚರ್ಯೆ ನಿಲ್ಲಿಸುವುದೊ ಅಂದೆ ಪ್ರಳಯ ವಾಗುವುದು. ಆದ್ದರಿಂದ ನೀವು ಕೂಡ ತಮಸ್ಸನ್ನು ಪೂಜಿಸಿರಿ ಲೋಕಕ್ಷೇಮವಾಗುವುದೆಂದು ಹೇಳಿ ಅಂತರ್ಧಾನ ವಾದಳು. ಇತ್ತ ತಮಸ್ಸು ನಾಶವಾದರೂ ಮತ್ತೆ ಹುಟ್ಟುವುದು ಹೀಗೆ ಸೃಷ್ಟಿ ಕ್ರಿಯೆ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವುದು ಮಗಳು ಇರುಳು ಎಂಬ ಕಾಲಗಳು ಬೆಳಕಾಗಿ ಜ್ಯೋತಿ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಪ್ರಜ್ವಲಿಸುತ್ತಿರುವವನೆ ಇಂದು ನಾವು ಕಾಣುತ್ತಿರುವ ಸೂರ್ಯ ದೇವರು. ತಾಯಿಯ ಮಾಂಗಲ್ಯದ ಬೆಳಕಿನಲ್ಲಿ ಉದಯಿಸಿದನಾದ್ದರಿಂದ ಅವನು ಮಾಂಗಲ್ಯ ರಕ್ಷಕನೂ ತಮಸ್ಸುನೋಡನೆ  ಹೋರಾಡಿ ಬೆಳಕನ್ನು ಕೊಡುವವನು. ಅವನ ತೇಜಸ್ಸು ಅಪಾರ ಅನಂತ. ಇಂತಹ ಷೋಡಶಿ ಯನ್ನು ನಾವು ಶ್ರೀಚಕ್ರದಲ್ಲಿ ಆರಾಧಿಸಿ ನಮ್ಮ ಶರೀರ ತೇಜಸ್ಸನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು ಎಂದು ಭಾಗವತದಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖ.
ಗುರು ರೂಪಿಣಿಯಾದ ಶ್ರೀ ಚಕ್ರ ಲಲಿತಾ ತ್ರಿಪುರ ಸುಂದರಿ ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಶುಭವನ್ನು ಅನುಗ್ರಹಿಸಲಿ
ಧರ್ಮೋ ರಕ್ಷತಿ ರಕ್ಷಿತಃ
 ಲೋಕ ಸಮಸ್ತ ಸುಖಿನೋಭವಂತು

 ಕಿರಣ್ ಜಯರಾಮ ಆಚಾರ್ಯ
ಚಾರ್ಟರ್ಡ್ ಅಕೌಂಟೆಂಟ್